نحوه رنگ کردن چوب خام

نحوه رنگ کردن چوب خام در دنیای نجاری و دکوراسیون داخلی، مهارت خیلی ارزشمندی است. این فرآیند نه تنها به زیبایی و جذابیت چوب می‌افزاید، بلکه عمر و دوام آن را نیز افزایش می‌دهد. شما با یادگیری اصول رنگ کردن چوب، می‌توانید به وسایل چوبی خود جانی تازه بخشیده و فضای زندگی یا کارتان را دگرگون کنید. در این مقاله، قصد داریم شما را با ابزارهای مورد نیاز، انواع رنگ‌های مناسب برای چوب و نکات کلیدی در فرآیند رنگ‌آمیزی آشنا کنیم. چه یک نجار حرفه‌ای باشید و چه تازه شروع به کار با چوب کرده باشید، این مقاله شما کمک خواهد کرد تا با مهارت بیشتری به رنگ کردن چوب بپردازید.

ابزار مورد نیاز برای رنگ کاری چوب

برای یاد گرفتن نحوه رنگ کردن چوب، به ابزار‌های مختلفی نیاز دارید، که در ادامه هریک از آن‌ها را شرح می‌دهیم:

دستگاه سنباده

برای آماده‌سازی سطح چوب قبل از رنگ‌آمیزی به یک دستگاه سنباده نیاز دارید. این ابزار به شما کمک می‌کند تا سطح چوب را صاف و یکدست کنید. انواع مختلفی از سنباده وجود دارد، از جمله

• سنباده‌های دستی
• لرزشی
• نواری

 انتخاب نوع سنباده به اندازه و نوع پروژه شما بستگی دارد. با استفاده از سنباده، می‌توانید ناهمواری‌ها را از بین برده و سطحی صاف برای جذب رنگ ایجاد کنید.

کمپرسور هوا

کمپرسور هوا یکی از ابزارهای کلیدی در رنگ‌آمیزی حرفه‌ای چوب خام است. این دستگاه هوای فشرده تولید می‌کند که برای کار با پیستوله رنگ‌پاش ضروری است. با استفاده از کمپرسور هوا، شما می‌توانید رنگ را به صورت یکنواخت و با کیفیت بالا روی سطح چوب اعمال کنید. این روش به خصوص برای پروژه‌های بزرگ و سطوح وسیع بسیار کارآمد است.

رطوبت‌گیر کمپرسور هوا

رطوبت‌گیر کمپرسور هوا وسیله‌ای است که رطوبت موجود در هوای فشرده را جذب می‌کند. بدون استفاده از رطوبت‌گیر، ممکن است قطرات آب وارد جریان رنگ شده و کیفیت کار شما را پایین بیاورد.

قلم مو

قلم مو یکی از ابزارهای اساسی و پرکاربرد در نحوه رنگ کردن چوب خام است. شما می‌توانید از قلم‌موهای مختلف با اندازه‌ها و جنس‌های متفاوت استفاده کنید.

• قلم‌موهای نرم برای اعمال لاک و جلا مناسب هستند
• قلم‌موهای سفت‌تر برای اعمال رنگ‌های غلیظ‌تر کاربرد دارند.

با استفاده از انواع قلم مو، می‌توانید در گوشه‌ها و زوایای دشوار چوب، به راحتی رنگ را اعمال کنید.

روغن جلا

روغن جلا یک ماده بسیار ارزشمند است که به چوب رنگ شده شما درخشندگی و محافظت اضافه می‌کند. این ماده علاوه بر زیبایی، مقاومت چوب را در برابر رطوبت و خراش بیشتر می‌کند. شما می‌توانید روغن جلا را با قلم مو یا پارچه روی سطح چوب اعمال کنید. البته این کار را باید بعد از خشک شدن کامل رنگ انجام دهید. برای آموزش استفاده از روغن جلا پیشنهاد می کنیم مقاله نحوه زدن روغن جلا به چوب را مطالعه نمایید.

ابزار مورد نیاز برای رنگ کاری چوب

رنگ مخصوص چوب

رنگ مخصوص چوب، ماده اصلی در فرآیند نحوه رنگ کردن چوب خام است. رنگ چوب به گونه‌ای فرموله شده‌است که به خوبی با چوب سازگار باشد و دوام بالایی داشته باشد. شما می‌توانید از رنگ‌های مختلفی مانند رنگ‌های روغنی، اکریلیک یا پلی‌اورتان استفاده کنید. انتخاب نوع رنگ به نوع چوب، محیط استفاده و سلیقه شخصی شما بستگی دارد.

رنگ‌های مخصوص چوب در انواع مختلفی موجود هستند. رنگ‌های شفاف که بافت طبیعی چوب را نمایان می‌کنند، رنگ‌های نیمه شفاف که رنگ را تغییر می‌دهند اما هنوز بافت چوب قابل مشاهده است، و رنگ‌های مات که پوشش کاملی ایجاد می‌کنند. شما می‌توانید بر اساس نیاز پروژه و سبک مورد نظرتان، نوع مناسب را انتخاب کنید.

سطل رنگ

سطل رنگ یک وسیله ساده اما ضروری است که برای نحوه رنگ کردن چوب خام به آن نیاز دارید. شما می‌توانید رنگ را داخل سطل بریزید و به راحتی قلم مو را در آن فرو کنید. سطل‌های مخصوص رنگ دارای لبه‌هایی هستند که با آن می‌توانید اضافه رنگ قلم مو را بگیرید. این کار باعث صرفه‌جویی در مصرف رنگ و جلوگیری از ریخت و پاش می‌شود.

سیلر کیلر

سیلر کیلر یک ماده پوششی اولیه است که قبل از رنگ‌آمیزی روی چوب اعمال می‌شود. این ماده منافذ چوب را پر کرده و یک سطح صاف و یکدست برای رنگ‌آمیزی ایجاد می‌کند.

تیغ برای پاک کردن سطوح قبل از رنگ کاری

قبل از رنگ‌آمیزی، شما نیاز دارید سطح چوب را از هرگونه ناخالصی، چسب یا رنگ قدیمی پاک کنید. یک تیغ تیز به شما کمک می‌کند تا این کار را با دقت انجام دهید.

منبع حرارتی رنگ کاری

یک منبع حرارتی مانند سشوار صنعتی یا هیتر در نحوه رنگ کردن چوب خام بسیار کارامد است. شما می‌توانید از این وسیله برای رنگ اعمال شده روی چوب را سریع تر خشک کنید. همچنین، حرارت می‌تواند به نفوذ بهتر رنگ در چوب کمک کند. البته باید مراقب باشید که حرارت زیاد به چوب یا رنگ آسیب نرساند.

لاک الکل برای رنگ چوب

لاک الکل یک ماده پوششی شفاف است که معمولاً بعد از رنگ‌آمیزی استفاده می‌شود. این ماده یک لایه محافظ روی رنگ ایجاد می‌کند و به آن جلا می‌دهد. شما می‌توانید از لاک الکل برای افزایش دوام رنگ و محافظت از چوب در برابر رطوبت و خراش استفاده کنید. لاک الکل در انواع مات، نیمه براق و براق موجود است.

کاردک

کاردک یک ابزار چند منظوره در رنگ‌آمیزی چوب است که می‌توانید از آن برای برداشتن رنگ‌های قدیمی، اعمال بتونه یا حتی صاف کردن سطوح کوچک استفاده کنید. کاردک در اندازه‌های مختلف موجود است و برای کار در گوشه‌ها و زوایای دشوار بسیار کارآمد است.

لیسه

لیسه یک ابزار فلزی صاف است که برای صیقل دادن و صاف کردن سطوح استفاده می‌شود. شما می‌توانید از لیسه برای اعمال بتونه یا صاف کردن سطوح بزرگ‌تر استفاده کنید. این ابزار به شما کمک می‌کند تا یک سطح کاملاً صاف و یکدست قبل از رنگ‌آمیزی ایجاد کنید.

اتاق اجرای رنگ

اتاق اجرای رنگ یک فضای مخصوص برای رنگ‌آمیزی است که از گرد و غبار و آلودگی محافظت شده است. اگر به صورت حرفه‌ای کار می‌کنید، داشتن چنین فضایی بسیار واجب است. این اتاق باید دارای تهویه مناسب باشد تا بخارات رنگ را خارج کند. همچنین، نور کافی برای دیدن جزئیات کار داشته باشد.

لباس رنگ یکسره

برای نحوه رنگ کردن چوب خام، بهتر است لباس رنگ یکسره بپوشید. این لباس از پوست و لباس‌های شما در برابر رنگ و مواد شیمیایی محافظت می‌کند. استفاده از این لباس به خصوص هنگام کار با رنگ‌های اسپری یا مواد شیمیایی قوی توصیه می‌شود

پاک کننده مادون قرمز

پاک کننده مادون قرمز ابزاری پیشرفته برای برداشتن رنگ‌های قدیمی است. این دستگاه با استفاده از اشعه مادون قرمز، رنگ را گرم و نرم می‌کند، که باعث می‌شود برداشتن رنگ آسان‌تر شود. شما می‌توانید از این ابزار برای پاک کردن رنگ از سطوح بزرگ یا اشیاء پیچیده استفاده کنید. البته باید مراقب باشید که به چوب زیرین آسیب نرسانید.

پاک کننده مادون قرمز رنگ چوب

رنگ‌های مختلف برای رنگ کاری چوب

همانطور که گفتیم رنگ‌های مخصوص چوب در انواع مختلفی موجود هستند. در این بخش از مقاله نحوه رنگ کردن چوب خام، با انواع رنگ چوب را بررسی می‌کنیم.

رنگ فوری

رنگ فوری یکی از محبوب‌ترین انواع رنگ برای چوب است. این رنگ همانطور که از نامش پیداست، به سرعت خشک می‌شود و شما می‌توانید در زمان کوتاهی کار رنگ‌آمیزی را به پایان برسانید. رنگ فوری معمولاً پایه الکلی دارد و به راحتی روی چوب اعمال می‌شود.

می‌توانید از این رنگ برای پروژه‌های کوچک خانگی یا کارهایی که نیاز به سرعت عمل دارند استفاده کنید. رنگ فوری در طیف وسیعی از رنگ‌ها موجود است و معمولاً پوشش خوبی روی چوب ایجاد می‌کند.

لاک الکل

لاک الکل در واقع نوعی پوشش شفاف است که رنگی یا بی‌رنگ است. این ماده از حل شدن رزین طبیعی یا مصنوعی در الکل به دست می‌آید. شما می‌توانید از لاک الکل هم به عنوان رنگ و هم به عنوان لایه محافظ نهایی استفاده کنید. لاک الکل به سرعت خشک می‌شود و یک لایه سخت و براق روی چوب ایجاد می‌کند. این ماده مقاومت خوبی در برابر خراش و مواد شیمیایی دارد و برای مبلمان و وسایل چوبی که زیاد استفاده می‌شوند، گزینه مناسبی است.

واکس چوب

واکس چوب هم مانند لاک یک پوشش طبیعی است که هم می‌توانید با آن چوب را رنگ کنید و هم می‌توانید لایه محافظتی ایجاد کنید. واکس به چوب جلای زیبایی می‌دهد و در عین حال بافت طبیعی چوب معلوم است. این ماده در برابر رطوبت مقاوم است و برای سطوحی که در معرض آب قرار دارند مناسب است.

رنگ روغنی

رنگ روغنی یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین انواع رنگ برای چوب است. این رنگ از ترکیب رنگدانه‌ها با روغن‌های خشک شونده مانند روغن بزرک ساخته می‌شود. شما می‌توانید از رنگ روغنی برای ایجاد پوشش‌های مات تا براق استفاده کنید. رنگ روغنی به خوبی در چوب نفوذ می‌کند و دوام بالایی دارد.

لاتکس

رنگ لاتکس یک نوع رنگ پایه آب است که در امروزه محبوبیت زیادی پیدا کرده است. شما می‌توانید از این رنگ برای سطوح داخلی و خارجی استفاده کنید. رنگ لاتکس به سرعت خشک می‌شود و بوی کمتری نسبت به رنگ‌های روغنی دارد. این رنگ به راحتی با آب تمیز می‌شود و برای کسانی که به دنبال یک گزینه سازگار با محیط زیست هستند، انتخاب خوبی است.

روغن‌های گیاهی مخصوص چوب

روغن‌های گیاهی مانند روغن بزرک، روغن تانگ یا روغن والنات گزینه‌های طبیعی برای نحوه رنگ کردن چوب خام و محافظت از چوب هستند. شما می‌توانید این روغن‌ها را مستقیماً روی چوب اعمال کنید تا رنگ چوب را تقویت کرده و از آن در برابر رطوبت محافظت کنند.

بیشتر بخوانید: آموزش طرز استفاده از رنگ گیاهی چوب

رنگ‌های پتینه

رنگ‌های پتینه برای ایجاد ظاهری قدیمی‌و فرسوده روی چوب استفاده می‌شوند. شما می‌توانید از این تکنیک برای ایجاد سبک‌های مختلف از جمله روستیک، شبی و ویتنیج استفاده کنید. در این روش، ابتدا یک لایه رنگ پایه اعمال می‌شود و سپس با استفاده از رنگ‌های دیگر و تکنیک‌های خاص، ظاهری فرسوده و قدیمی ایجاد می‌شود.

رنگ‌های دکوراتیو

می‌توانید از این رنگ‌ها برای ایجاد افکت‌های متالیک، پرلی، مرمری یا حتی سه بعدی استفاده کنید. رنگ‌های دکوراتیو اغلب در ترکیب با تکنیک‌های خاص دیگر اعمال می‌شوند تا نتایج جذابی ایجاد کنند. این رنگ‌ها برای پروژه‌های هنری، دکوراسیون داخلی لوکس و ایجاد نقاط کانونی در فضا بسیار مناسب هستند.

رزین اپوکسی

رزین اپوکسی یک ماده دو جزئی است که پس از ترکیب، سخت می‌شود و یک پوشش شفاف و بسیار مقاوم ایجاد می‌کند. می‌توانید از رزین اپوکسی برای ایجاد سطوح صاف و براق روی چوب استفاده کنید. این ماده همچنین برای پر کردن ترک‌ها و حفره‌های چوب بسیار مناسب است.

رنگ‌های پلی اورتان

رنگ‌های پلی اورتان ترکیبی از رزین‌های پلی اورتان و حلال‌ها هستند که پوششی بسیار مقاوم و بادوام ایجاد می‌کنند. رنگ‌های پلی اورتان در انواع مات، نیمه براق و براق موجود هستند و پوشش بسیار سختی ایجاد می‌کنند که در برابر خراش، سایش و مواد شیمیایی مقاوم است.

انواع رنگ برای رنگ آمیزی چوب

رنگ کاری انواع چوب

چوب ها انواع متفاوتی دارد که هر کدام از آن ها باید با رنگ های مخصوص رنگ آمیزی شوند. در این بخش از مقاله نحوه رنگ کردن چوب خام، انواع چوب را بررسی می‌کنیم:

رنگ کاری چوب سفید

چوب سفید، مانند چوب کاج یا افرا، به دلیل رنگ روشن طبیعی‌اش، گزینه‌ خوبی برای رنگ‌آمیزی است که می‌توانید از این ویژگی به نفع خود استفاده کنید.

برای حفظ ظاهر روشن و طبیعی چوب، می‌توانید از روغن‌های شفاف یا لاک‌های بی‌رنگ استفاده کنید. اگر می‌خواهید رنگ چوب را تغییر دهید، رنگ‌های روشن به خوبی روی چوب سفید جلوه می‌کنند. یادتان باشد که قبل از رنگ‌آمیزی، استفاده از یک لایه آستری می‌تواند به پوشش بهتر رنگ کمک کند.

رنگ کاری چوب ترموود

ترموود، چوبی است که تحت فرآیند حرارتی خاصی قرار گرفته و مقاومت آن در برابر رطوبت و آفات افزایش پیدا می‌کند. رنگ طبیعی ترموود معمولاً تیره است. اگر می‌خواهید این رنگ تیره را حفظ کنید، می‌توانید از روغن‌های مخصوص چوب یا لاک‌های شفاف استفاده کنید. اگر قصد تغییر رنگ ترموود را دارید، باید از رنگ‌های مخصوص چوب‌های تیره استفاده کنید.

رنگ کاری چوب MDF

MDF یا تخته فیبر با دانسیته متوسط، یک ماده مصنوعی است که از الیاف چوب ساخته شده است. برای رنگ کردن MDF، باید ابتدا سطح آن را با یک آستری مخصوص بپوشانید تا از جذب بیش از حد رنگ جلوگیری شود. پس از آستری، می‌توانید از انواع رنگ‌ها مانند لاتکس، اکریلیک یا رنگ‌های روغنی استفاده کنید. به یاد داشته باشید که لبه‌های MDF بهتر است قبل از رنگ‌آمیزی با بتونه پر شوند.

انواع مختلف چوب از راست به ترتیب MDF، چوب ترموود، چوب سفید

مراحل رنگ آمیزی چوب

در ادامه نحوه رنگ کردن چوب خام و مراحل آن را برایتان شرح می‌دهیم:

آماده‌سازی سطح چوب خام برای رنگ‌آمیزی

باید ابتدا سطح چوب را تمیز کنید . هرگونه گرد و غبار، چربی یا آلودگی را با استفاده از یک پارچه تمیز و مواد شوینده ملایم پاک کنید. اگر چوب قبلاً رنگ شده است، ممکن است نیاز به رنگ‌بری داشته باشید. پس از تمیز کردن، اجازه دهید چوب کاملاً خشک شود.

سنباده زدن و بتونه کاری

سنباده زدن باعث می‌شود سطح چوب صاف و برای پذیرش رنگ آماده شود. شما باید از سنباده با شماره درشت مثلاً 80 شروع کنید و به تدریج به سمت سنباده‌های نرم‌تر مثلاً 220 بروید. یادتان باشد که همیشه در جهت الیاف چوب سنباده بزنید.

پس از سنباده زدن، گرد و غبار را با یک پارچه نمدار پاک کنید. حالا نوبت بتونه کاری است. هر ترک، حفره یا ناهمواری را با بتونه چوب پر کنید و پس از خشک شدن بتونه، دوباره سطح را سنباده بزنید تا کاملاً صاف شود.

رنگ زدن چوب

حالا که سطح چوب آماده شده، می‌توانید رنگ‌آمیزی را شروع کنید. ابتدا یک لایه آستری بزنید تا چسبندگی رنگ بهتر شود و رنگ یکنواخت‌تری داشته باشید. پس از خشک شدن آستری، رنگ اصلی را اعمال کنید. برای بهترین نتیجه، چندین لایه نازک رنگ بزنید و بین هر لایه اجازه دهید رنگ کاملاً خشک شود. از قلم‌مو، غلتک یا اسپری رنگ می‌توانید استفاده کنید، بسته به نوع سطح و رنگی که استفاده می‌کنید. در پایان، می‌توانید یک لایه لاک یا جلا برای محافظت بیشتر اضافه کنید.

تخته های روسی در کارخانه تولید چوب

نکات نگهداری و محافظت از چوب خام رنگ‌شده

هنگام رنگ کردن چوب بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:

• سطح رنگ شده را با یک پارچه نرم و مرطوب به طور مرتب تمیز کنید.
• از مواد شوینده ملایم استفاده کنید و از مواد سخت و ساینده خودداری کنید.
• چوب رنگ شده را از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید تا از رنگ پریدگی جلوگیری شود.
• از قرار دادن اشیاء چوبی رنگ شده در مناطق مرطوب خودداری کنید.
• برای جلوگیری از لکه و خراش، از زیرلیوانی و محافظ استفاده کنید.
• هر گونه خراش یا آسیب را سریعاً ترمیم کنید تا از گسترش آن جلوگیری شود.
• برای حفظ درخشندگی و محافظت بیشتر، هر چند ماه یکبار واکس بزنید.
• در صورت امکان، چوب رنگ شده را در مکانی با تهویه مناسب نگهداری کنید.

سخن پایانی

با یادگیری تکنیک‌های مختلف رنگ‌آمیزی و انتخاب مواد مناسب، می‌توانید به چوب‌های ساده جانی تازه ببخشید و آثاری زیبا و ماندگار خلق کنید. به یاد داشته باشید که هر نوع چوب ویژگی‌های خاص خود را دارد و نیازمند ابزار و رنگ‌های متفاوت است.

اف‌جی وود

سوالات متداول

• آیا می‌توان بدون سنباده زدن چوب را رنگ کرد؟
  اگرچه ممکن است بتوانید بدون سنباده زدن رنگ را اعمال کنید، اما نتیجه نهایی چندان رضایت‌بخش نخواهد بود. سنباده زدن باعث می‌شود سطح چوب صاف شود و رنگ بهتر به آن بچسبد.
•  چگونه می‌توانم رنگ چوب را تغییر دهم بدون اینکه بافت طبیعی آن را از بین ببرم؟
  می‌توانید از رنگ‌های نیمه شفاف یا لعاب‌های رنگی استفاده کنید. این محصولات رنگ چوب را تغییر می‌دهند اما الگوی طبیعی الیاف چوب همچنان قابل مشاهده می‌ماند. روغن‌های رنگی نیز گزینه خوبی هستند زیرا در چوب نفوذ می‌کنند و رنگ آن را تغییر می‌دهند بدون اینکه لایه ضخیمی روی سطح ایجاد کنند.
• چقدر طول می‌کشد تا رنگ چوب کاملاً خشک شود؟
  زمان خشک شدن رنگ چوب به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع رنگ، شرایط آب و هوایی، و ضخامت لایه رنگ.